Integrale toegankelijkheid en mobiliteit

Gemeenten zijn fysiek toegankelijk wanneer de publieke ruimte makkelijk bereikbaar is voor iedereen en als men alle facetten van ruimte kan gebruiken. Indien dit niet het geval is, kan dit personen belemmeren om te doen wat ze willen, wat invloed kan hebben op hun gezondheid, welzijn en participatiemogelijkheden. Enkele belangrijke aandachtspunten zijn veilige en brede wandel- en fietspaden, veilige oversteekplaatsen, voldoende verlichting, voldoende openbare toiletten, voldoende rustplekken, leesbare weginrichting ... Ga op pad in de gemeente en ga na of bovenstaande elementen aanwezig zijn. Indien dit niet het geval is, maak je deze drempels zichtbaar en zet ze op de politieke agenda.

Personen met een handicap hebben ook recht om te winkelen, te werken of te ontspannen en op deze plaatsen in alle comfort naar het toilet te gaan. Op veel openbare plaatsen zijn er toiletten voorzien voor personen met een handicap. Echter voldoen deze toiletten vaak niet aan de behoeften. Daarom wordt er gepleit voor de inrichting van Changing Places met als kenmerken:

• Vlot bereikbaar en makkelijk te vinden, dankzij een logo en duidelijke wegwijzers
• Ruimte met een toilet, wastafel, verzorgingstafel voor volwassenen, een scherm voor privacy, een lift waarmee je iemand kan optillen en soms ook een douchezone
• Een aangename en rustgevende ruimte met een goede verlichting, antislipvloer en een systeem om alles te ontsmetten
• Genoeg plaats voor iemand met een handicap en tot 2 begeleiders of zorgverleners

Gemeentelijke dienstverlening (gemeentehuis, OCMW, politiekorps …) is niet voor iedereen even toegankelijk. Er kunnen verschillende drempels optreden:

• Digitale moeilijkheden (gebrek aan digitale vaardigheden/middelen)
• Onduidelijkheden in communicatie (taalbarrières, niet inclusief communiceren, veel vaktermen)
• Inwoners weten niet waar ze terecht kunnen (van kastje naar muur gestuurd worden, onduidelijke organisatiestructuur)

Controleer of de dienstverleningen toegankelijk zijn op bovenstaande domeinen.

Met het Plan Samenleven wil de Vlaamse overheid lokale besturen ondersteunen om samenleven in diversiteit te bevorderen. Het Plan Samenleven bevat 7 doelstellingen met 24 acties, die ze zelf inhoudelijk kunnen invullen. De 18e actie is het ontwikkelen en uitrollen van een lokaal actieplan integrale toegankelijkheid. Het lokaal bestuur kan hiervoor een subsidie aanvragen van een maximaal bedrag ter waarde van 25.000 euro.

Werk maken van een kwaliteitsvol, inclusief en integraal toegankelijkheidsbeleid kan in samenwerking met Vlaams expertisecentrum toegankelijkheid Inter door het charter ‘Naar een toegankelijke gemeente’ te ondertekenen en een kwaliteitstraject af te leggen. Inter start met een zelfevaluatie en bepaalt vervolgens de ambities en groeiscores. Daaruit volgt een gericht gemeentelijk actieplan voor integrale toegankelijkheid.

Het Masterplan Toegankelijkheid is een actieplan om de bushalte-infrastructuur van het openbaar vervoer tegen 2030 meer toegankelijk te maken. Het staat in het Vlaams regeerakkoord en past in de nieuwe Vlaamse mobiliteitsvisie van basisbereikbaarheid. Ook wie ouder is, een beperking heeft en/of slecht ter been is, moet zich met het openbaar vervoer kunnen verplaatsen. Daar zijn toegankelijke bushaltes voor nodig, maar ook een doordachte samenwerking met de lokale besturen. Het lokaal bestuur kan het charter ‘Masterplan toegankelijke haltes’ ondertekenen.

Om de doelstellingen uit bovenstaand Masterplan Toegankelijkheid te behalen, kunnen steden en gemeenten beroep doen op subsidies voor het toegankelijk aanleggen of herinchten van bushaltes. Daarnaast kunnen lokale besturen subsidies aanvragen voor de uitrusting van de haltes. Meerbepaald komen verschillende types van schuilhuisjes, met inbegrip van een zitbank en een vuilnisbak, en overdekte fietsenstallingen in aanmerking voor de subsidie.