Kiezers die zelf niet naar het stemhokje kunnen gaan, kunnen in bepaalde omstandigheden een volmacht geven. Daarvoor zijn een volmachtformulier en een bijhorend attest vereist:
-
Het volmachtformulier A95 waarmee de volmachtgever een volmacht geeft aan de volmachtkrijger. Beide personen moeten het volmachtformulier ondertekenen.
-
Een attest dat bewijst dat de volmachtgever niet zelf naar het stemlokaal kan gaan. Welk attest dat is, hangt af van de reden waarom de kiezer een volmacht geeft. Dat attest moet bij het volmachtformulier gevoegd worden.
De volmachtkrijger moet die documenten op de verkiezingsdag meebrengen naar het stembureau. Om misbruik van volmachten te voorkomen, wordt een lijst opgesteld van de kiezers die een volmacht hebben uitgeoefend. Het ronselen van volmachten is strafbaar. Een volmacht geldt voor alle verkiezingen waarvoor de volmachtgever uitgenodigd is. De volmachtkrijger moet dus stemrecht hebben voor minstens dezelfde verkiezingen als die waarvoor de volmachtgever stemrecht heeft. De volmachtkrijger mag slechts 1 volmacht aanvaarden.
Kiezers zijn niet verplicht om een volmacht te geven als ze, om eender welke reden, niet naar het stemlokaal kunnen gaan om te stemmen. Kiezers zijn ook niet verplicht om attesten of bewijsstukken in te dienen als ze niet gaan stemmen en ook geen volmacht geven. Voor de verkiezingen waarvoor een opkomstplicht geldt, kan u mogelijks wel vervolgd worden indien u geen stem gaat uitbrengen als dan niet bij volmacht.
Kiezers kunnen wel alleen een volmacht geven als ze niet zelf naar het stemlokaal kunnen gaan omwille van een van onderstaande redenen, die ze moeten aantonen met het bijhorende attest.
-
De kiezer is omwille van medische redenen niet in staat om naar het stembureau te gaan of er naartoe gevoerd te worden. De kiezer voegt dan een medisch attest bij de volmacht. Een arts die zelf kandidaat is, mag geen attest geven.
-
De kiezer is om beroeps- of dienstredenen in het buitenland. De kiezer voegt dan bij de volmacht een attest van de werkgever met de bevestiging dat hij op 9juni of 13 oktober 2024 om beroeps- of dienstredenen niet kan gaan stemmen. Ook de leden van het gezin of het gevolg van de kiezer die met hem in het buitenland verblijven, kunnen op basis van dat attest een volmacht geven.
-
De kiezer is in België, maar moet op de dag van de verkiezingen werken. De kiezer voegt dan bij de volmacht een attest van de werkgever met de bevestiging dat hij op 9 juni of 13 oktober 2024 om beroeps- of dienstredenen niet kan gaan stemmen.
-
De kiezer oefent het beroep van schipper, marktkramer of kermisreiziger uit. De kiezer voegt dan bij de volmacht een attest waaruit de uitoefening van het beroep blijkt. De burgemeester van de gemeente waar de kiezer in het bevolkingsregister is ingeschreven levert het attest (formulier A96b) af. Ook de leden van het gezin die met de kiezer samenwonen, kunnen op basis van dat attest een volmacht geven.
-
De kiezer verkeert ten gevolge van een rechterlijke maatregel in een toestand van vrijheidsbeneming. De kiezer voegt dan bij de volmacht een attest van de directie van de inrichting waar hij zich bevindt.
-
De kiezer kan niet naar het stemlokaal gaan om redenen in verband met zijn geloofsovertuiging. De kiezer voegt dan bij de volmacht een attest van de religieuze overheid met de bevestiging dat hij op 9 juni of 13 oktober 2024 niet kan gaan stemmen.
-
De kiezer is student en kan om studieredenen niet naar het stemlokaal gaan. De kiezer voegt dan bij de volmacht een attest van de directie van de instelling waar hij studeert.
-
De kiezer verblijft tijdelijk in het buitenland om andere redenen dan hierboven vermeld. De kiezer voegt dan bij de volmacht een attest van de burgemeester of van zijn gevolmachtigde waarmee deze de onmogelijkheid om op 9 juni of 13 oktober 2024 naar het stemlokaal te gaan, vaststelt. De kiezer vraagt dat attest (formulier A96a) aan bij de burgemeester uiterlijk op 8 juni of 12 oktober 2024 en voegt bij zijn aanvraag de nodige bewijsstukken. Deze bewijsstukken kunnen bijvoorbeeld zijn: een reservatie bij een reisbureau, een kopie van een hotelvoucher, een kopie van een vliegtuigticket, een bewijs van boeking of een reservatie van een hotel of kampplaats via internet etc.
De volmacht met een verklaring op erewoord is afgeschaft voor de lokale verkiezingen, voor de verkiezingen in juni bestaat deze wel nog. Dit werd gebruikt wanneer een kiezer geen bewijsstukken kon voorleggen dat die in het buitenland zat. De verklaring op erewoord kan vanaf de volgende lokale verkiezingen dus niet meer gebruikt worden om een volmacht te geven. De enige mogelijkheid die het Kiesdecreet vermeldt, is het voorleggen van bewijsstukken.