Op 24 januari lanceerde het Agentschap Binnenlands Bestuur de resultaten van de gemeente-stadsmonitor. In dit artikel leer je wat de gemeente-stadsmonitor is, ontdek je enkele trends in de resultaten en vind je enkele tips om je memorandum kracht bij te zetten aan de hand van deze cijfers.
Wat is de gemeente-stadsmonitor?
De Gemeente-Stadsmonitor is een omgevingsscanner die de brede omgeving van elke Vlaamse gemeente of stad in beeld brengt. De monitor bevat meer dan 400 omgevingsindicatoren of -cijferreeksen, waarvan er ruim 100 worden verzameld door middel van een driejaarlijkse burgerbevraging. Al deze indicatoren geven het lokaal bestuur zicht op de staat van de betreffende gemeente of stad. Het Agentschap Binnenlands Bestuur wil met deze beleidsmonitor elk lokaal bestuur ondersteunen om betere beleidsbeslissingen te nemen. Iedereen kan ermee aan de slag om het strategisch beleid van gemeenten en steden te analyseren, te onderbouwen en sterker te maken.
Een aantal trends
7 op 10 is tevreden over zijn stad of gemeente
In Zuienkerke, Koekelare, Kalmthout, Zulte en Dilsen-Stokkem zijn de inwoners het meest tevreden over hun gemeente. De bestuurders van onder meer Herne, Vorselaar, Glabbeek, Lierde en Merksplas genieten het meeste vertrouwen. En de meest fiere inwoners wonen in Laarne, Knokke-Heist, Maarkedal, Brugge en Koksijde. 7 op 10 inwoners is tevreden over hun gemeente of stad. Bijna 8 op 10 is tevreden over zijn buurt, al zijn dat lichte dalingen tegenover 2020. We duiken iets minder de natuur in dan in de coronaperiode, maar onze tevredenheid over groen stijgt wel: 4 op 5 inwoners is tevreden.
Bijna 4 op 10 Vlamingen geeft aan regelmatig last te hebben van snelrijders en van zwerfvuil. Al zien we dat de verkeershinder licht is gedaald t.o.v. 2020. Een van de pijnpunten van de vorige editie is deels weggewerkt: veilig fietsen is bij velen toegenomen. Een betere infrastructuur zorgt ervoor dat weer 1 op twee inwoners aangeeft dat ze veilig kunnen fietsen in hun gemeente. De centrumsteden scoren hier nog iets beter “Het is een bewuste keuze geweest om extra middelen te voorzien voor fietsen en fietsinfrastructuur. We zien nu ook de positieve effecten hiervan. Build it and they will come. Dat geldt ook voor fietsinfrastructuur”, vertelt minister Gwendolyn Rutten. Ook de trend van veilig naar school zet zich verder door. Al laten de gemiddelde scores nog veel groeimarge toe en zijn er grote verschillen tussen gemeenten.
Samenleven in diversiteit gaat steeds beter
Bijna 7 op de 10 inwoners willen hun buren helpen. De scores houden goed stand na de coronaperiode: de meerderheid van de inwoners woont in een buurt met een sterk of matig sociaal weefsel. Samenleven gaat ook over diversiteit: 3 op 4 inwoners staat neutraal tot positief tegenover mensen van verschillende herkomst. De centrumsteden doen het nog iets beter dan gemiddeld. “Investeren in het sociaal weefsel werkt. Dat reflecteert zich ook in het vertrouwen tussen buren onderling. Gemeenten die actief kiezen om een extra inspanning te leveren rond samenleven, doen het ook in de cijfers goed. Samenleven in Vlaanderen gaat steeds beter”, zegt minister Rutten.
In 1 op 6 gemeenten genieten bestuurders vertrouwen van meer dan 40%
Het cijfer waar elke lokale bestuurder met nieuwsgierige blik zal naar kijken: het vertrouwen in het lokale bestuur. De scores gaan van 8 procent tot 57 procent. Eén op 3 inwoners heeft veel vertrouwen in het lokaal bestuur, bijna de helft is neutraal en 1 op 5 heeft weinig vertrouwen. In de centrumsteden ligt dit aandeel iets hoger dan gemiddeld. In 1 op de 6 gemeenten geeft meer dan 40% aan veel vertrouwen te hebben in hun bestuur. Met gemiddeld 29% zakt het vertrouwen wel met 5 procent i.v.m. 2020, maar in een 60-tal gemeenten is het vertrouwen dan weer toegenomen.
Raadpleeg zelf de resultaten van jouw gemeente
Op de website https://gemeente-stadsmonitor.vlaanderen.be vind je verschillende middelen om de resultaten van jouw gemeente te raadplegen:
- Gemeente in vogelvlucht: Ontdek een synthese en inzichten per thema. Wat zijn sterke punten en aandachtspunten voor jouw gemeente? Welke gemeenten kennen gelijkaardige uitdagingen?
- Interactieve toepassing: Duik dieper in de cijfers van jouw gemeente. Selecteer indicatoren uit verschillende thema’s.
- Download rapporten: Download een kant-en-klaar rapport met cijfers, grafieken en kaarten voor jouw gemeente en vergelijk met het Vlaams Gewest, de provincie of de referentieregio.
Gebruik de resultaten om je memorandum kracht bij te zetten
Deze resultaten zijn bijzonder nuttig om het memorandum/de aanbevelingenlijst te versterken. Hieronder vind je hiervoor 3 tips:
- Staaf de aanbevelingen met cijfers
Om de argumentatie in het memorandum kracht bij te zetten, zijn cijfergegevens een sterk middel. Op objectieve wijze wordt de grootte van een bepaalde problematiek zichtbaar gemaakt. - Vergelijk de gekozen thema’s
De monitor omvat gegevens over veel verschillende thema’s. Bekijk de resultaten van jouw gemeente integraal en lijst de (meest) opmerkelijke gegevens op. Op basis hiervan kan er beslist worden om elementen toe te voegen aan het huidige memorandum, daar is het nog niet te laat voor. - Neem een kijkje bij vergelijkbare gemeenten
Tot slot is het interessant om te kijken naar vergelijkbare gemeenten (gemeenten uit de buurt/van dezelfde grootte/met gelijkaardige socio-demografische uitdagingen …). Hoe scoren zij op bepaalde indicatoren? Als er opmerkelijke verschillen zijn, loont het om uit te zoeken wat hiervan de oorzaak is. Mogelijk hebben zij een interessant project of een innovatieve oplossing waar jouw gemeente van kan leren.